Rode wangen krijgen, zweten en buitenadem raken. We voelen wat er met ons lichaam gebeurt wanneer we ons inspannen of aan sport doen. Het lichaam heeft een gigantisch aanpasbaar vermogen en er gebeurt van alles om het sporten of inspannen mogelijk te maken. Maar heb je je wel eens afgevraagd wat er precies gebeurt van binnen en welke mechanismen daarachter verschuilen? In dit artikel een lesje fysiologie over hoe ons lichaam zich aanpast aan inspanning.
Rust vs. inspanning
Het begint allemaal met een signaal vanuit het autonome zenuwstelsel. Dit zenuwstelsel bestaat uit de sympaticus en parasympaticus. De parasympaticus is actief wanneer het lichaam in rust is, de sympaticus neemt de actie voor zich. Wanneer we gaan sporten, is de sympaticus actief. De sympaticus zorgt ervoor dat ons lichaam aan staat en wordt gedreven door onder andere adrenaline. De sympaticus zorgt ervoor dat al het bloed gaat naar de plaats waar het nodig is, bijvoorbeeld onze benen wanneer we rennen. Ook zorgt de sympaticus ervoor dat er minder bloed naar de darmen gaat, verteren is immers niet nodig wanneer we aan het sporten zijn.
Hart en longen
Tijdens inspanning is de vraag naar zuurstof in het lichaam hoger doordat de weefsels veel meer zuurstof verbruiken. Zuurstof wordt getransporteerd via hemoglobine in het bloed, dit geeft ook de rode kleur aan bloed. Ingeademde lucht komt terecht in de alveoli, de kleinste longblaasjes die in nauw contact staan met de bloedbaan. Hierdoor komt de zuurstof terecht bij de hemoglobine en kan het getransporteerd worden naar de weefsels die het nodig hebben, zoals bijvoorbeeld de spieren. Tijdens inspanning wordt de hoeveelheid lucht die we inademen ook groter doordat de longcapaciteit vergroot wordt. Tegelijkertijd gaat het hart sneller kloppen en wordt er meer bloed rondgepompt, alles om de weefsels van extra zuurstof te voorzien.
Doordat het lichaam meer zuurstof verbruikt, ontstaan er ook meer afbraakproducten van zuurstof, namelijk koolstofdioxide. Koolstofdioxide wordt ook vervoerd via het bloed, bereikt de longen en wordt via deze weg uitgeademd. Het hele lichaam staat dus in het teken van aan en afvoer van zuurstof om de inspanning zo goed mogelijk te kunnen verrichten.
Zweten
Inspanning gaat gepaard met zuurstofverbruik en wanneer ons lichaam zich inspant komt er ook warmte vrij. De reactie van het lichaam om de warmte kwijt te raken is zweten, wanneer we namelijk zweten komen kleine druppeltjes op de huid. Deze koelen af en maken ons lijf koeler. Om deze reden is het belangrijk om altijd voldoende te drinken terwijl je sport of nadat je gesport hebt om het water wat je lichaam gebruikt heeft om af te koelen, weer aan te vullen.
En die rode wangen dan?
Zoals net verteld gaat het hart sneller kloppen en wordt er meer bloed rondgepompt in het lichaam. Om ervoor te zorgen dat al het zuurstof en andere voedingsstoffen terechtkomen in de weefsels, zoals bijvoorbeeld de spieren, gaan bloedvaten verwijden. Dit wordt ook wel vasodilatatie genoemd. De rode wangen tijdens het sporten komen dus letterlijk van meer bloed in de bloedvaatjes in het gezicht. De ene persoon wordt roder dan de ander tijdens het trainen, maar dit heeft puur te maken met de hoeveelheid bloedvaatjes in het gezicht.
